Lata 40. w modzie - poznaj styl i historię tej dekady oraz współczesne inspiracje

Lata czterdzieste były dla mody trudnym czasem. Ogarnięte wojną społeczeństwo skupiało się na zupełnie innych kwestiach niż strój. Zwłaszcza początek dekady był okresem, w którym działalność projektantów została mocno spowolniona. Większość dobrej jakości tkanin wykorzystywano na potrzeby wojska. Bogate zdobienia i wymyślne kroje ustąpiły miejsca funkcjonalności i prostocie. Kobiety masowo ruszyły do pracy, przede wszystkim w fabrykach, dlatego modę damską lat 40. najlepiej opisują słowa: wygoda i uniwersalność.  

Z powodu wojny lata 40. wyzwoliły w kobietach ogromne pokłady kreatywności. Dostęp do dobrej jakości tkanin był niemal niemożliwy. Zmuszone koniecznością panie zapoczątkowały przeróbki, które dziś nazwalibyśmy modnym i popularnym na Pinterest D.I.Y – do it yourself, czyli zrób to sam. Kobiety samodzielnie szyły spódnice i sukienki z domowych tekstyliów np. zasłon i obrusów, a z męskich mundurów tworzyły żakiety. Brak nylonu rekompensowano, rysując czarne kreski imitujące charakterystyczny szew na łydkach, który do tej pory zdobił rajstopy - w modzie lat 40. towar deficytowy.

Po strojnych latach 20. i 30., w których kwitło życie towarzyskie, przyszedł czas na skromne, proste i praktyczne stylizacje. Lata 40. upływały w modzie pod znakiem funkcjonalności, a krawiectwo próbowało sprostać wymogom nowej dekady. Najbardziej charakterystyczne elementy mody damskiej lat 40. to między innymi:

-proste spódnice do połowy łydki, 

-żakiety ze sztywnych, grubych tkanin, 

-spodnie z szerokimi nogawkami, 

-ubiór przypominający pracownicze uniformy,

-koszule z rozłożystymi kołnierzykami, 

-spodnie-ogrodniczki,

-szaleństwo dodatków: apaszki noszone pod szyją, torebki-kuferki, rękawiczki i kapelusze,

-buty z okrągłymi noskami na stabilnych słupkach. 

A jak wyglądała moda męska lat 40.? Jej znaki rozpoznawcze to przede wszystkim garnitur typu zoot składający się z oversizowej, przydługiej marynarki i szerokich spodni, oraz kapelusz-fedora z niewielkim rondem. 

Choć w latach czterdziestych kobiety coraz częściej nosiły spodnie, to najbardziej rozpoznawalnym elementem dekady zdecydowanie są charakterystyczne sukienki. Najpopularniejsze były te zapinane na rząd guzików, często z kołnierzykiem i kieszeniami. Nie mniej popularne, zwłaszcza w wieczorowej modzie lat 40. były sukienki ozdobione marszczeniami, które świetnie modelowały sylwetkę. Kobiety nosiły także sukienki z baskinką lub modele z kopertowym dekoltem. Długość sięgała najczęściej do połowy łydki, a rękawy były długie lub kończące się na wysokości łokcia. Obowiązkowo podkreślano talię! Damska moda lat 40. to także nawiązania do kultury folkowej – popularność zyskały tzw. sukienki „fartuszki”  przypominające… właśnie kuchenne fartuchy. Ozdobione falbankami, często zakładano je na koszulowe bluzki z kołnierzykiem. Wszystkie kroje łączyło jedno – prostota i skromność. Na ulicach spotkać można było także kobiety noszące proste spódnice do kolan połączone z bluzkami z kołnierzykiem i dopasowanymi w talii żakietami. Czym uzupełniano stylizacje? W latach 40. królowały wymyślne dodatki, dzięki którym skromne, codzienne stroje zyskiwały elegancki, szykowny charakter! Czółenka na słupku z okrągłymi czubkami, torebka-kuferek, rękawiczki i kapelusz to obowiązkowe elementy kobiecych stylizacji z lat 40. 

Czasy niedoborów dotknęły także branżę kosmetyczną – nie oznacza to jednak, że kobiety zrezygnowały z pięknego wyglądu. Postanowiły postawić na jeden, najmocniejszy punkt makijażu – czerwone usta. Czasem dodatkowo malowały na górnej powiece delikatną kreskę za pomocą czarnej kredki. Makijaż lat 40. był więc kolejnym dowodem na to, że kobieca pomysłowość nie zna granic.

Braki w kosmetykach rekompensowały za to starannie układanie loki i fale, czyli najmodniejsze fryzury z lat 40. Włosy zwykle opadały na ramiona lub były delikatnie podpięte. W latach czterdziestych, gdy kobiety pracowały w fabrykach, spięte włosy często były koniecznością. Ozdabiano je jednak kolorowymi apaszkami, które aktualnie są hitem wiosenno – letniego sezonu. Jak widać, moda lubi wracać!

Pierwsza połowa lat czterdziestych to czas, w którym Paryż utracił swój status stolicy mody. W 1939 roku firmę zmuszona była zamknąć Coco Chanel, a rok później zaniechano wydawania francuskiej edycji magazynu Vogue. Modę lat 40. dyktowali przede wszystkim amerykańscy projektanci. Claire McCardell (której zawdzięczamy początki trendu sportowej odzieży), Mainbocher, Charles James, Valentin – to właśnie oni definiowali estetykę tamtej dekady.

Druga połowa lat 40. to natomiast wielki debiut Christiana Diora. Pierwsza kolekcja, którą zaprezentował w 1947 roku, zrewolucjonizowała modę damską. Zaprezentowane przez mistrza podkreślające talię żakiety i rozkloszowane spódnice midi wniosły w trendy lat 40. romantyczny szyk, inspirowany przedwojennym krawiectwem. „New Look” Diora to jedna z najbardziej znanych kolekcji w całej historii mody.

Co w naszych szafach zostało z mody lat 40.? Być może będziecie zaskoczone, ale… bardzo dużo! Prostota strojów z lat czterdziestych sprawia, że świetnie odnajdują się one w realiach każdej dekady, a poszczególne elementy ówczesnych, kobiecych ubiorów cyklicznie wracają do łask. Niektóre, jak np. apaszki czy sukienki szmizjerki zapinane na guziki właściwie nigdy nie wychodzą z mody! 

Na dobre zostały z nami również charakterystyczne dla mody lat czterdziestych żakiety podkreślające talię, które dziś łączymy z jeansami i sneakersami. A jeśli głębiej zajrzymy w tajemnice historii mody tej dekady, dostrzeżemy początki wielu rewolucji, które do dziś rezonują w trendach. Mowa tu chociażby o kobiecych strojach sportowych, które po raz pierwszy pojawiły się właśnie w latach 40. czy tzw. utility wear - brytyjskiej odzieży użytkowej, będącej odpowiedzią rządu na niedobory tkanin. Ta do dziś inspiruje wielu projektantów mody i pojawia się w trendach w zupełnie nowych odsłonach.