Lata 80. w modzie damskiej – najbardziej charakterystyczne trendy i ikony tamtej dekady

Lata 80. to jedna z najbardziej niezwykłych i różnorodnych dekad w historii. Z jednej strony to czas ekonomicznego prosperity i młodych yuppies dynamicznie pnących się po szczeblach kariery w pierwszych korporacjach z prawdziwego zdarzenia. Z drugiej strony – lata 80. były momentem niezwykłego buntu przeciw rodzącemu się kapitalizmowi. Jedni stawiali na indywidualizm i bunt przeciw systemowi, inni wpadali w pracoholizm. W kulturze również wrzało – muzyka rockowa i metalowa obok disco, w kinach „Top Gun”, „Dawno temu w Ameryce” i „Flashdance”, a symbolem rozwoju technologicznego stały się dwa bardzo pożądane w latach 80. urządzenia: walkman i telefon komórkowy.

W Polsce lata 80. były zdecydowanie bardziej siermiężne, niż na Zachodzie – w PRL trudno było o dostęp do modnych na Zachodzie ubrań, ale puste półki w sklepach absolutnie nie przeszkadzały naszym kreatywnym rodaczkom. Polki w latach 80. często same szyły i przerabiały ubrania (na przykład na bazie wykrojów z niemieckiego pisma Burda), stylizując się na podpatrzone w telewizji gwiazdy. Niektóre kobiet chętnie korzystały z oferty dwóch dużych rodzimych firm odzieżowych: Mody Polskiej i Hoffland, założonej przez utalentowaną Barbarę Hoff. 

Lata 80. w modzie były niezwykłe również pod względem mnogości ikon stylu, które oddziaływały na masową wyobraźnię. Należały do nich zarówno słynne piosenkarki, takie jak Madonna czy Annie Lennox, ale też bohaterki seriali i filmów, zwłaszcza kultowej „Dynastii” czy tanecznego „Dirty Dancing”. Na stylizacje dziewczyn na całym świecie wpływ miała także królowa elegancji, księżna Diana czy topmodelka Elle MacPherson, nazywana „The Body”.

Kult ciała stał się zresztą w latach 80. silnym trendem, którego nie sposób przeoczyć. Świadczą o tym dopasowane stroje mistrzyń fitnessu, których wizerunki pojawiały się na plakatach i rozkładówkach magazynów, kontrowersyjne gorsety wczesnej, bezpruderyjnej Madonny czy przezroczyste sukienki Cher.

Stylizacje gwiazd z lat 80., ich fryzury i makijaże do dziś odciskają piętno na świecie mody, królując w edytorialach, na wybiegach i branżowych imprezach. To it-girls, które uwielbiają inspirować się latami 80., należą między innymi Bella Hadid, Dua Lipa czy Kendall Jenner. W Polsce królowymi stylu w latach 80. były takie „lwice” polskiej sceny muzycznej, jak Kora Jackowska z zespołu Maanam czy Beata Kozidrak z Bajm.

Jak ubierały się kobiety w latach 80.? Przede wszystkim stawiały na indywidualizm i podkreślenie swojego nietuzinkowego gustu, tworząc najbardziej nieprawdopodobne zestawienia. Co moglibyśmy znaleźć w szafach fashionistek z lat 80., gdybyśmy teraz przenieśli się w czasie do tamtej dekady?

• Absolutną podstawą wielu stylizacji w latach 80. były oczywiście jeansy, również przecierane „marmurki”. Najbardziej pożądane były oczywiście mom jeans, czyli po prostu „marchewki” – z wysoką talią i zwężającymi się nogawkami. 
• Kobiety w latach 80. uwielbiały romansować z estetyką power dressing, czyli garderobie charakterystycznej dla pracownic korporacji. Nieodzowne były żakiety, koniecznie z szerokimi, wywatowanymi albo bufiastymi rękawami, które nadawały nieco władczego wyglądu, jednocześnie skutecznie wyszczuplając talię. Na topie były wszelkiego rodzaju wpinane w klapy broszki czy skórzane lamówki. 
• A jeśli żakiety, to oczywiście również garsonki, czyli komplety ze spódnicą i żakietem, noszone zarówno w godzinach pracy, jak i na przyjęcia, na przykład z efektowym naszyjnikiem z pereł.
• Kolejny element w damskiej garderobie z lat 80.: legginsy. Błyszczące i matowe, gładkie i w najrozmaitsze wzory, klasyczne albo narciarki (czyli z paskiem okalającym stopę). Kobiety nosiły je i z szerokimi bluzami, i z koronkowymi topami.
• Obszerne swetry, najlepiej takie zdobione aplikacjami i haftami z przodu to klasyka mody lat 80. – musiały je mieć w szafie wszystkie szanujące się miłośniczki trendów. Najczęściej w stylizacjach towarzyszyły im wąskie doły, na przykład legginsy.
• Wszelkiego rodzaju bawełniane T-shirty – szerokie, z nadrukiem, hasłem, kolorowym motywem z kreskówki –cieszyły się w latach 80. szaloną popularnością. Łączono je nie tylko ze zwyczajnymi jeansami, ale też z tiulowymi spódnicami.

Opisując modę lat 80. XX wieku, trudno nie wspomnieć o sukienkach – kluczowej bazie stylizacji na co dzień i na ważne okazje. W tamtej dekadzie nosiło się przede wszystkim fasony w kształcie litery „v”, z wyraźnie zaznaczonymi ramionami. Do biura wypadało przychodzić w skromniejszych modelach w odcieniach beżu czy szarości, ale na imprezie zdecydowanie można było zaszaleć z połyskującymi materiałami we wszystkich kolorach tęczy.

Wśród sukienek modnych w latach 80. znajdują się też fasony drapowane, z mnóstwem efektownych falban, asymetryczne, na jedno ramię czy z paskami noszonymi w talii. Kultową bazą stylizacji były też w tamtych latach nieśmiertelne małe czarne uszyte z welwetu, najczęściej zdobione spektakularną biżuterią wyrazistym makijażem.

Moda męska lat 80., podobnie jak w przypadku kobiet, opierała się na stylizacyjnych kontrastach. Na wyobraźnię panów działały w takim samym stopniu garnitury bohaterów serialu „Miami Vice”, jak i skórzana kurtka pilotka Toma Cruise’a z „Top Gun”. Wielu miłośników elegancji inspirowało się też szykiem pierwszych prawdziwych karierowiczów z Wall Street, nierozstających się z białymi koszulami i szerokimi krawatami typu „śledzie”. Co odważniejsi pozwalali sobie zacytować przy okazji klubowych imprez króla popu Michaela Jacksona, znanego z koszul z napoleońskimi żabotami i czerwonych ramonesek.

W Polsce moda męska lat 80., ze względu na utrudniony dostęp do zachodnich trendów, była zdecydowanie bardziej stonowana. Codziennością były poliestrowe koszule i swetry w serek, a nieliczni mogli pochwalić się najmodniejszymi jeansami z Peweksu czy T-shirtami przysłanymi ze Stanów.

Stylizacje z lat 80. nie byłyby kompletne bez akcesoriów, które grały w nich kluczową rolę. Przede wszystkim – biżuteria przez duże B! Gigantyczne kolczyki i klipsy, kolorowe broszki, mnóstwo pozłacanych powierzchni i sztucznych kamieni, ale też „pieszczochy”, czyli nabijane ćwiekami bransoletki i wciąż modne agrafki powpinane w jeansowe kamizelki. Ważnymi dodatkami były też ozdoby do włosów, od spinek pod opaski XXL. Podobne modowe dysonanse dotyczą butów – w latach 80. w modzie były eleganckie welurowe szpilki, metaliczne sandałki, neonowe sneakersy i baleriny, ale też ciężkie botki, jak chociażby kultowe martensy czy grunge’owe flatformy. Torebki? Lata 80-te to przede wszystkim boom na modele inspirowane światem sportu, czyli wszelkiego rodzaju saszetki, nerki, plecaki. Elegantki nosiły chętnie niewielkie listonoszki na pasku albo łańcuszku.

Trudno omawiać modę z lat 80. bez poświęcenia uwagi makijażom i fryzurom. W tamtych latach odgrywały kluczową rolę – kobiety kochały eksperymentować ze swoim wizerunkiem, testując z pozoru najtrudniejsze trendy. Na topie była trwała albo natapirowane  włosy à la Madonna. Nosiło się też krótkie cięcia inspirowane księżną Dianą oraz fryzury z postrzępioną nad czołem grzywką i dłuższym tyłem.

A do tego makijaże, w których królowały błyszczące faktury, mocno zaróżowione policzki i kolorowe powieki (błękitne, liliowe, zielone, koralowe, limonkowe). Coraz bardziej pożądane były też grube, podkreślone kredką brwi i mocne odcienie na ustach. Chociaż w pracy w latach 80. makeup ograniczał się raczej do różu i pomadki, na imprezach obowiązywała zasad: im bardziej szokująco, tym lepiej.